Tips voor het bijenvriendelijk maken van uw tuin

Van de 338 bijensoorten die ooit in Nederland voorkwamen, staat de helft inmiddels op de lijst van bedreigde diersoorten en zijn er al 35 verdwenen. Kortom; het gaat niet goed met de bij in ons land. Dat is een slecht teken, want bijen en hommels zijn belangrijk voor ons voedsel en de natuur. Naast het maken van honing bestuiven bijen namelijk ook bloemen en planten.

Er zijn verschillende redenen waarom bijen het moeilijk hebben in Nederland. Ze sterven door ziektes, parasieten, bestrijdingsmiddelen (neonicotinoïden) en het gebrek aan variatie aan bloemen in tuinen en op velden.

Met een bijenvriendelijke tuin is het mogelijk om met enkele simpele maatregelen de bijensterfte tegen te gaan. Daarom geven we in deze blog praktische tips voor een bijenvriendelijke tuin. Doet u mee?

Bijensterfte: de oorzaken

De bijensterfte kent verschillende oorzaken die wij als mensen grotendeels in de hand hebben. We zetten de belangrijkste oorzaken op een rij:

Gebrek aan voedsel

Door intensieve landbouw en verstedelijking wordt het voor bijen steeds moeilijker om voedsel te vinden. Hoe minder verschillende bloemen, hoe moeilijker het voor bijen is om aan voedsel te komen. Wilde bijen hebben hier het meest last van, zij kunnen in tegenstelling tot honingbijen en hommels geen langere afstanden vliegen en zijn daarom afhankelijk van bloemen in de omgeving.

Parasieten

Ook parasieten zijn een belangrijke oorzaak voor bijensterfte. Het zijn vooral de honingbijen die last hebben van parasieten als de varroamijt. Door dit soort parasieten kunnen zelfs hele volken getroffen worden en als gevolg daarvan uitsterven.

Neonicotinoïden

Neonicotinoïden worden gezien als de hoofdoorzaak van bijensterfte. Het is een moeilijk woord voor bestrijdingsmiddelen tegen insecten die planten eten of leegzuigen. Neonicotinoïden worden op grote schaal gebruikt in de land- en tuinbouw. Ook worden bloemzaden met het gif behandeld en zit het in mierenlokdozen en vliegenvangers die in de winkel te koop te zijn.

Eerder dit jaar heeft het Europees Parlement ingestemd met een verbod op neonicotinoïden. Het verbod moet bijensterfte tegengaan en de wereldvoedselvoorziening beschermen. Eind 2018 zal het verbod ingaan.

Bijen helpen: tips voor een bijenvriendelijke tuin

Laat bijen zich nestelen

Een goede manier om bijen te helpen is het bieden van een mogelijkheid om zich te nestelen. Dit kan op verschillende manieren. Het plaatsen van een bijenhotel is een makkelijke manier om bijen een ‘thuis’ te geven. Een bijenhotel is kant en klaar te koop bij een tuincentrum, maar zelf maken is ook goed te doen. Zet het bijenhotel wel op de juiste plek: op een zonnige plek met de opening naar het zuiden en veel bijenvriendelijke bloemen in de buurt.

Ook het creëren van rommelhoekjes is goed voor bijen en hommels. Zij maken nesten in de grond of in rommelhoekjes met vermolmde stronken en holle takjes. Bijen houden het meest van zonnige, niet vol begroeide plekjes.

Stop met neonicotinoïden

Neonicotinoïden zijn insecticiden (chemische bestrijdingsmiddelen) die sinds de jaren negentig in gebruik zijn en erg effectief zijn in het bestrijden van insecten. Neonicotinoïden werken in op het centrale zenuwstelsel van insecten, waardoor ze verlamd raken, stoppen met eten en uiteindelijk sterven door uitdroging, verhongering of worden opgegeten door andere dieren.

Voor een bijenvriendelijke tuin is het belangrijk dat u geen gebruikmaakt van neonicotinoïden. Gebruik daarom geen spuitbussen, korrels, vliegenvangers of mierenlokdozen die de stoffen imidacloprid, thiacloprid, of acetamiprid bevatten. Dit kunt u controleren door te kijken op het etiket. Op Ctgb.nl vindt u een lijst met producten die neonicotinoïden bevatten.

Door een besluit van het Europees Parlement zullen neonicotinoïden vanaf eind 2018 verboden zijn.

Plant bijenvriendelijke planten en bloemen

Bijen en hommels hebben voedsel nodig. Dit voedsel zit in bloemen, daarom is het planten en zaaien van bijenvriendelijke bloemen een van de beste manieren om uw tuin bijenvriendelijk te maken. Denk hierbij vooral aan het planten of zaaien van inheemse bloemen, bloemen die oorspronkelijk in Nederland voorkomen, deze zijn erg belangrijk voor bijen.

Het is ook belangrijk dat u bloemen zaait die in verschillende maanden van het jaar in bloei staan. Het gaat hierbij om de periode tussen het vroege voorjaar en de late herfst. Voor wilde bijen is dit erg belangrijk, zij kunnen immers niet ver vliegen op zoek naar voedsel.

Voorbeelden van bloemen die geschikt zijn voor bijen zijn onder meer Komkommerkruid (borage), Wederik (lysimachia), Slangenkruid (echium) en Stokroos (alcea rosea). Bloemen eenmaal geplant? Laat in de winter altijd wat uitgebloeide planten staan.

Koop biologisch

Zoals eerder geschreven zijn neonicotinoïden dodelijk voor bijen en hommels. Toch worden veel zaden, bollen en en planten nog behandeld met deze stoffen. U kunt daarom het best biologische zaden en planten kopen, dan weet u zeker dat hierbij geen schadelijke stoffen zijn gebruikt. Biologische producten zijn bij verschillende webwinkels en tuincentra te koop.

Ook het zelf eten van biologisch voedsel komt bijen ten goede. Hiermee stimuleert u namelijk een landbouw zonder neonicotinoïden en andere voor de natuur schadelijke stoffen.